Swietłana Aleksijewicz, „Wojna nie ma w sobie nic z kobiety” i najlepsze filmy o kobietach na wojnie (radzieckie i rosyjskie)

Zbiór reportaży Swietłany Aleksijewicz „Wojna nie ma w sobie nic z kobiety” był z pewnością zaskakujący dla odbiorcy radzieckiego w latach 1980. zeszłego stulecia, kiedy to po raz pierwszy ukazał się drukiem. Wojna pokazana bez zbytniego patosu i bohaterstwa to była wówczas nowość.

Jednak dzisiaj, po 30. latach ta wznowiona właśnie na fali Nagrody Nobla (nadana niedawno autorce za całokształt) publikacja nie dziwi i nie zaskakuje już niczym. Od tamtej pory tylu twórców filmowych odeszło od heroizacji wojny, że odbiorca jest przyzwyczajony do wizji wojny w wersji tragicznej, męczącej i brudnej. Tak samo pewne informacje, które mogły być szokujące w czasach Związku Radzieckiego, dzisiaj już nie są niczym nowym. 

Podobnie jak w przypadku innych książek Aleksijewicz, także i ta składa się z szeregu życiowych historyjek, w przeważającej większości bliźniaczo do siebie podobnych. Ale ileż można czytać o tym, że na wojnie jak na wojnie: obcinają dziewczynom długie włosy, nie dają damskiej bielizny, waty, podpasek i mniejszych rozmiarów obuwia, a zabijanie ludzi jest dość trudnych zajęciem?

No, nie powaliła mnie ta książka! Nie powaliła… Spodziewałam się czegoś więcej… 

Tym bardziej, że o wyjątkowych aspektach kobiecego bytowania na froncie Rosjanie jeszcze w czasach ZSRR i później zrobili szereg znakomitych filmów wojennych (bojewików). 

Na przykład słynny film „Tak tu cicho o zmierzchu” z 1972 roku (na podstawie opowiadania Borysa Wasiliewa), który doczekał się dwóch nowych współczesnych adaptacji (jedna chińska, jedna rosyjska):

A tu nowa wersja z 2005 roku, produkcja chińska:

 I trailer najnowszej wersji rosyjskiej z 2015 roku:

Albo świetny serial o kobiecie snajperze „Na bezimiannoj wysote” z 2004:

Czy „Obrona Sewastopola”, biograficzny film o prawdziwej, realnej snajperce Ludmile Pawliczenko (zastrzelila 309 Niemców, w tym 36 niemieckich snajperów), która broniła Krymu przez Niemcami:

Aleksijewicz Swietłana, „Wojna nie ma w sobie nic z kobiety”, tłum. Jerzy Czech, wyd. Czarne, Wołowiec 2015

Filmy:

„Obrona Sewastopola”, reż. Sergiej Mokrycki, Rosja – Ukraina 2015

 „Tak tu cicho o zmierzchu”, reż. Stanisław Rostocki, ZSRR 1972

„А зори здесь тихие” (serial), reż. Mao Wejni, Rosja-Chiny 205

„А зори здесь тихие”, reż. Renat Dawletjarow, Rosja 2015

 „На безымянной высоте” (serial), reż. Wiaczesław Nikiforow, Rosja-Białoruś 2004